Bijna een derde van de volwassenen in Malawi is analfabeet. Op het platteland kan vrijwel geen enkele vrouw lezen en schrijven. Sinds 1994 is het basisonderwijs gratis en daardoor gaan er nu twee keer zoveel kinderen naar school.
Omdat de scholen niet waren berekend op zo´n toename is de kwaliteit van het onderwijs achteruit gegaan. Vooral op het platteland zijn niet genoeg scholen en moeten veel kinderen dagelijks grote afstanden afleggen om een school te bereiken. De scholen die er zijn verkeren vaak in slechte staat en hebben een gebrek aan alles. Boeken, lesmateriaal, schoolmeubilair en goed opgeleide leerkrachten zijn afwezig.
Soms kunnen kinderen thuis ook niet gemist worden. Iedereen in het gezin moet meehelpen om de armoede het hoofd te bieden. Op sommige scholen is men met, vaak buitenlandse, hulp gestart met het verstrekken van een maaltijd voordat de school aanvangt.
Meer ouders sturen hun kinderen nu naar school omdat zij niet meer voor de maaltijd van hun kind hoeven te zorgen. Bovendien kunnen de kinderen met een volle buik beter leren. Zo is het misschien te voorkomen dat een derde van de kinderen afhaakt voor het einde van het vijfde leerjaar, zoals nu het geval is.
Het onderwijssysteem in Malawi is georganiseerd volgens het Engelse model. De basisschool heeft acht klassen en daarna volgt de middelbare school met vier klassen. Daarna kunnen kinderen een beroepsopleiding of universitaire studie gaan doen. Kinderen kunnen gratis het basisschoolonderwijs volgen. Een schooluniform is niet verplicht maar in de praktijk gaan veel kinderen niet naar school als hun ouders het uniform niet kunnen bekostigen. Mensen schamen zich voor hun armoede maar klagen niet. Wel zullen zij proberen het te verbergen voor de buitenwereld. Vanaf de middelbare school moet er schoolgeld betaald worden. Aangezien daarvoor geen geld is in de arme gezinnen volgen veel kinderen geen middelbare school en al helemaal geen beroepsopleiding of universitaire studie.